بیشعوری

از گشت و گذار در درگیری های روزمره به نکته جالبی خواهیم رسید ، همانطور که من طرف مقابلم را به بیشعوری متهم میکنم دقیقا او هم همین اتهام را نسبت به من میزند. یعنی همان قدر که من مطمعا هستم که حق با من است او هم همین احساس را نسبت به خودش دارد و گمان میکند در راه درست حرکت میکند.

اما واقعا کدام یک در مورد موضوع مورد مناقشه فهم کافی را نداریم؟ آیا شاخصی برای درست یا غلط بودن یک نظر و دیدگاه وجود دارد؟

اختلاف نظر ها از اختلاف در جهان بینی نشات میگیرد ، یعنی اگر من عقیده به درست بودن a دارم و طرف مقابلم معتقد به صحت b است با بحث در مورد a و b هیچکدام راه به جایی نمیبریم چون عقیده من به a به خاطر پیش فرضم در درستی X است و شخص مخالف من به خاطر قبول پیش فرض Y معتقد به صحت b  میباشد. با این وجود مباحثه در مورد a و b هیچ ثمری ندارد زیرا من به X استناد میکنم و او به Y.

پس به این ترتیب نباید ابراز نظر کرد و هرکس راه خود را رفته و به نتیجه مطلوب خود رسیده حتی اگر این مطلوب توهمی بیش نباشد، چون ما در جهان بینی مان  با هم متفاوت هستیم؟

خیر اینطور نیست. در این مواقع دو روش پیشنهاد میشود، اول بحث بر سر پیش فرض ها که کاری زمانبر اما اساسی است و دوم بررسی  نتایج و ماحصل هر کدام از ایده و نظر ها است. در هردو روش منطق نقشی اساسی ایفا میکند و برای جلو گیری از اشتباه موضوعی بسیار ضروری است.  البته برای افراد ایدیولوژیک بررسی پیش فرض ، نتایج و منطق چندان قانع کننده نخواهد بود و چون این افرادپیش فرضی مقدس دارند این تقدس تمام مسائل دیگر را تحت الشعاع قرار میدهد و اگر اغراق نباشد شما هرگز نمیتوانید با این افراد سر میز بحث و تبادل نظر بنشینید. این همان دلیلی است که یک داعشی ، بکو حرامی و مسیحی ارتدکس با کسی مذاکره نمیکند و اگر هم این کار را بکند به جای خوبی ختم نمیشود.

این پافشاری بی منطق در افرادی که دارای اطلاعات کافی در موضوع مورد بحث نیستند هم وجود دارد. کمبود سواد ، فرد را به مغالطه و حتی مهمل گویی وا میدارد تا از عقیده  ی خود دفاع کند و به آن وفادار بماند.در مواردی هم منافع شخصی فرد را به رفتار بیشعورانه سوق میدهد تا هر طور که شده از قبول گفته های منطقی فرار کند.

در مجموع فردی که  از موضوع خارج شده و به اتهام زنی میپردازد قدرت و دلایل کافی برای دفاع از بینش خود را ندارد و به بیراهه میزند تا از پاسخ دهی فرار کند و انتقام شکست خود را از طرف مقابلش بگیرد.

امیر.م